بررسی و تحلیل ویژگیهای زبان عرفانی در معارف بهاء ولد

کتاب معارف، مجموعه مواعظ، سخنان و نوعی یادداشتهای روزانه سلطان العلما بهاء ولد است که در آن، تجربه های روحانی مولف به شکل و زبانی خاصی بیان شده است. بهاء ولد در پاره ای از موارد، مطالب بسیار دقیق عرفانی را بوسیله زبان مجازی (تشبیه، استعاره و مجاز) و در کسوت لفظ، ادا می کند و به همین دلیل کلام او در بعضی مواقع پیچیده و مبهم است. ولی بهاء در بیشتر مواقع با شیوۀ نوینِ ادبی، تجارب پیچیدۀ باطنی خویش را با استفاده از تمثیلهای ساده و عامه فهم، به آشکارا و عاری از ابهام عرضه می‌کند. زبانِ طبیعی و شخصی بهاء در معارف، با مفاهیم درونی و ذهنی‌اش به زیبایی پیوند می‌یابد. هدف از این پژوهش، مطالعه موردی ویژگیهای زبان عرفانی در کتاب معارف بهاء ولد می‌باشد.  بررسی زبان عرفانی بهاء ولد در معارف، ما را با عالم بی نظیری پیوند می‌دهد که گاهی در آن تجارب عرفانی ناب را مشاهده می‌کنیم و گاهی نیز بهاء ولد با استفاده از ابزار زبان، رویت‌ها و کشف و شهودهایی را که در واقع در عالم بیداری برایش اتفاق افتاده است به نمایش می‌گذارد. مهمترین ویژگیهای زبان عرفانی معارف عبارت‌اند از: آهنگین بودن، آشنازدایی، متناقض‌نمایی، محاوره‌ای و عامیانه بودن، تأویل‌گرایی، رمز و نمادگرایی، معنویت‌گرایی و روایت‌گری که این خصیصه‌ها در اشکال متفاوتی در معارف نمود پیدا می‌کند، و این امر برگرفته از تجربه های عرفانی سمعی و بصری مولف است.